مسأله چند هدفه مکان یابی هاب با تخصیص چندگانه و محدودیت ظرفیت و حل آن با روش های فراابتکاری

مسأله مکان یابی هاب از مسائل نوینی است که در دهه‏های اخیر در دسته مسائل مکان‏یابی مطرح شده است. مسأله مکان‏یابی هاب انتقال کالا از مبدأها به مقصدها است که به جای ارتباط مستقیم میان هر دو نقطه عرضه و تقاضا، کالاها از طریق هاب ها منتقل می‏شوند. شبکه های هاب به طور گسترده ای در ارتباطات مخابراتی، شبکه های حمل و نقل و تحویل کالا، پست سفارشی و ... کاربرد دارند. هدف مسأله مکان یابی هاب یافتن مکان‏های مناسب برای ایجاد هاب و تخصیص نقاط عرضه و تقاضا به آن است، به گونه‏ای که مسیرهای مناسب برای انتقال کالا تشکیل شود که با کمترین هزینه / زمان، جابجایی کالاها انجام گیرد. مدل‏های گوناگونی برای این دسته از مسایل توسعه داده شده اند که به دو دسته اصلی مکان یابی هاب مرکز و مکان‏یابی هاب میانه تقسیم می‏شوند که در اولی حداقل شدن مجموع هزینه‏ها مدنظر است و در دومی حداقل شدن بیشترین هزینه موجود در شبکه. از جهت دیگر می‏توان دسته بندی را روی شیوه تخصیص نقاط غیرهاب به نقاط هاب انجام داد. درصورتی که هر نقطه غیرهاب تنها به یک نقطه متصل گردد، تخصیص تکی و در صورتی که بتواند به بیش از یک نقطه تخصیص داده شود مکان‏یابی را چندگانه گوییم. مسأله مورد بحث در این پایان‏نامه دربردارنده دو حالت مرکز و میانه بوده و تخصیص در آن به صورت چندگانه می‏باشد. همچنین برای هر کدام از هاب ها و کمان‏های متصل کننده آنها محدودیت ظرفیت برای انتقال کالا در نظر گفته شده است. هدف از این پژوهش ارایه یک مدل برنامه‏ریزی با متغیرهای صفر و یک و پیوسته برای این مسأله می‏باشد. همچنین با استفاده از روش فراابتکاری بهینه‏سازی هوش جمعی راه حلی برای آن ارایه گردیده است که نتایج آن در مقایسه با حل دقیق توسط نرم افزار بهینه سازی برنامه ریزی خطی نظیر گمز و لینگو مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. با نتایج بدست آمده معلوم گردید.